Czy jesteście gotowi na AI podczas działań w zakresie BHP?

Ida Karlsson, doradczyni ds. środowiska pracy w SSG, pisze o wprowadzeniu sztucznej inteligencji do działań na rzecz środowiska pracy.

Jednak wraz z postępem technologicznym pojawiają się nowe zagrożenia: zależność technologiczna, niejasny zakres odpowiedzialności i rosnące wymagania dotyczące uprawnień cyfrowych. Gotowi na następny krok?

Co AI oznacza obecnie w przemyśle?

Sztuczna inteligencja w przemyśle nie jest już wizją przyszłości – jest tu i teraz. Dzięki zaawansowanej analizie danych, uczeniu maszynowemu i automatyzacji sztuczna inteligencja jest obecnie wykorzystywana do optymalizacji produkcji, konserwacji i jakości. Jednak technologie te są również coraz częściej wykorzystywane do doskonalenia środowiska pracy i poprawy bezpieczeństwa. Poniższe punkty przedstawiają niektóre możliwości, ale także zagrożenia.

Nowe możliwości

Właściwie zastosowana sztuczna inteligencja może stać się potężnym narzędziem do tworzenia bezpieczniejszych środowisk pracy:

• Przewidywanie wypadków
  Analizując wzorce na podstawie dużych ilości danych, sztuczna inteligencja może ostrzegać o sytuacjach, których wcześniej nie można było przewidzieć - takich jak nietypowe nagrzewanie się silnika lub nietypowe i niebezpieczne wzorce ruchu ludzi w zakładzie.
• Automatyzacja niebezpiecznych procesów
  Roboty mogą przejmować zadania, które w przeciwnym razie stwarzałyby zagrożenie dla ludzi, takie jak używanie substancji chemicznych lub drony, które mogą kontrolować ciasne przestrzenie, a także samojezdne wózki widłowe, które zmniejszają ryzyko obrażeń w przypadku kolizji.
• Wgląd w czasie rzeczywistym
  Kamery i czujniki wspomagane sztuczną inteligencją mogą szybko rozpoznawać niebezpieczne zachowania, takie jak wchodzenie do strefy zagrożenia, ryzyko kolizji dwóch maszyn lub brak pewnych zabezpieczeń.

Ale także nowe wyzwania

Technologia ma również swoje minusy. Gdy systemy sztucznej inteligencji stają się częścią prac nad bezpieczeństwem, pojawiają się nowe kwestie, zarówno praktyczne, jak i etyczne.

• Zależność od technologii
  Co się stanie, gdy system dokona błędnej oceny? Co, gdy wystąpi awaria czujników? Ślepe zaufanie wobec technologii może być niebezpieczne.
• Zasady prywatności
  Kamery i czujniki śledzące każdy ruch mogą być postrzegane jako naruszenie prywatności. W niektórych przypadkach mogą być źródłem stresu zamiast zwiększać komfort i bezpieczeństwo.
• Braki w kompetencjach cyfrowych
  W miarę jak technologie przejmują kontrolę nad bezpieczeństwem, rosną wymagania dotyczące wiedzy cyfrowej pracowników. Osoby nieśledzące na bieżąco nowości technologicznych mogą poczuć się zagubione.

Kolejną kluczową kwestią jest odpowiedzialność. Jeśli sztuczna inteligencja zaleca działanie, które ostatecznie prowadzi do wypadku - kto ponosi winę? Operator, firma, kierownik czy programista systemów?

Obecnie trwają intensywne prace legislacyjne w UE, m.in. nad unijną ustawą o sztucznej inteligencji (AI Act), która reguluje sposób wykorzystywania tej technologii. Jednak postęp przebiega szybciej niż proces legislacyjny. Dlatego tak samo jak w przypadku każdej zmiany w działalności konieczne jest zidentyfikowanie, ocena i zarządzanie ryzykiem, również w przypadku zmian w sposobie pracy wynikających z wprowadzenia sztucznej inteligencji.

Przyszłość wskazuje na coraz większą interakcję między człowiekiem a sztuczną inteligencją. Technologia prawdopodobnie będzie się coraz lepiej uczyć, będzie bardziej zintegrowana z systemami BHP i bardziej autonomiczna. Jednak czynnik ludzki nie zniknie, wręcz przeciwnie, równowaga między technologią a człowiekiem stanie się ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej.

Sztuczna inteligencja nie powinna zastąpić działań na rzecz bezpieczeństwa i zdrowego rozsądku człowieka, tylko je wzmocnić. Najlepsze środowisko pracy powstaje wtedy, gdy ludzie otrzymują odpowiednie narzędzia, których potrafią używać.

Życzymy powodzenia w rozwoju i pracy nad bezpieczeństwem wraz z AI!